Những cây Trà Shan tuyết cổ thụ Tà Xùa – Tìm đường xuống phố

Giữa vùng đất mây phủ, sương mờ, nơi phân chia trời – đất, trà cổ thụ Tà Xùa mang hương vị của hoa đồng cỏ nội, của mùi khói bếp đặc trưng và đặc biệt là vị núi rừng không thể trộn lẫn.

Nằm ở độ cao hơn 1.500 mét so với mặt nước biển và cách thị trấn Bắc Yên khoảng 14km, xã Tà Xùa, tỉnh Sơn La được ví như một cô gái đẹp đang ngủ say giữa bạt ngàn núi đồi hoang sơ, hùng vĩ. Nơi này luôn xuất hiện mây mù dày đặc với những dải mây cuồn cuộn như cánh sóng ập vào vách núi, tạo nên những “thiên đường mây” đẹp đến mê người.

Nhưng Tà Xùa đâu chỉ có thế. Thiên nhiên đã ưu ái ban tặng cho vùng đất này một “tài sản” quý báu, đó là khí hậu quanh năm sương mù bao phủ, có độ ẩm cao để phát triển những cây chè cổ thụ để làm ra loại trà shan tuyết nổi tiếng, nằm trong “tứ đại danh trà” cùng với Suối Giàng (Yên Bái), Tây Côn Lĩnh (Hà Giang) và Tân Cương (Thái Nguyên).

Tên gọi của loại trà này còn được lý giải dựa trên màu sắc của những búp trà thành phẩm sau khi chế biến. Theo đó, sau khi hoàn tất các công đoạn sơ chế và sấy khô, trên bề mặt của những cánh trà Shan Tuyết cổ thụ luôn được phủ một lớp phấn trắng, nhỏ li ti giống như tinh thể tuyết. Ngoài ra, người dân địa phương còn gọi loại cây này bằng cái tên ngắn gọn là “chè tuyết”, bởi chúng sẽ bị đóng băng toàn bộ vào mùa đông trước khi tiếp tục đâm chồi nảy lộc và sinh sôi khi mùa xuân đến.

Việc nằm ở độ cao hơn 2000m so với mực nước biển đã khiến khí hậu của khu vực này quanh năm lạnh buốt và phủ đầy sương gió. Hầu hết các điểm trồng trà Shan Tuyết cổ thụ ở Tà Xùa đều ít chịu tác động của con người, biến nơi đây trở thành thiên đường sản sinh ra nguồn trà organic hiếm có. Do quanh năm mây phủ, thổ nhưỡng có độ ẩm cao và khí hậu trong trẻo, mát lạnh, nên Trà Tà Xùa có hương dịu lan tỏa, màu nước sánh vàng như mật ong mang vị chát nhẹ, hậu ngọt thanh – một hương vị đặc biệt mà không nơi nào có được.

Dưới bàn tay khéo léo của những thợ làm trà có tay nghề, những búp trà non chọn lọc sẽ được chế biến thành đặc sản trà shan tuyết cổ thụ với hương vị thơm ngon khó cưỡng. Được mệnh danh là biểu tượng đại diện cho tất thảy tinh hoa của núi rừng Tây Bắc, trà Shan Tuyết với vị ngăm đắng đặc trưng làm ấm lòng những người vừa vượt qua nhiều khúc đường cua tay áo, đến với núi rừng Tây Bắc hoang sơ mà hùng vĩ.

Ở Tà Xùa, bà con thường sao chè theo 2 cách, một là dùng lồng quay, hai là trực tiếp dùng tay đảo búp chè trên chảo gang đun bếp củi. Tuy nhiên, cách thứ 2 thường được dùng nhiều hơn vì đây là cách truyền thống.

Theo nhiều khách thẩm trà, trà Tà Xùa có mùi thơm rất lạ, dùng qua 7, 8 lượt nước sôi mà chẳng chịu nhạt, cứ sóng sánh, vàng ươm như mật ong. Cánh trà Tà Xùa không bện chặt như những loại trà khác, từng búp tách rời nhau, hương vị có mùi ngai ngái của khói bếp, khi pha với nước sôi, mang vị đậm đà thảo mai như cây cỏ, mới đầu có vị chát dịu nhưng ngay sau đó sẽ là vị ngọt thơm, khiến bất cứ ai cũng không thể quên.

Từ một sản phẩm đặc trưng của địa phương, chè Shan Tuyết xã Tà Xùa đang từng bước xây dựng được thương hiệu và vươn ra thị trường quốc tế. Những năm qua, để bảo vệ và phát triển sản phẩm chè Shan Tuyết, xã đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân bảo vệ, chăm sóc cây chè Shan Tuyết cổ thụ theo hướng tự nhiên và chỉ phát dọn thực bì quanh gốc tạo sự thông thoáng cho cây quang hợp, thu hái đúng kỹ thuật, không phun thuốc hay dùng phân hóa học để bón cho cây. Bằng cách chăm sóc này, cây chè Shan Tuyết xã Tà Xùa được phục hồi, xanh tốt, cho năng suất và chất lượng cao.

Đặc biệt với Đề án “Phục tráng vùng chè Shan tuyết Tà Xùa” với mục tiêu chủ yếu là quy hoạch cải tạo, phục tráng diện tích chè hiện có, phát triển thêm diện tích mới, xây dựng thương hiệu hàng hóa chè đặc sản Tà Xùa. Mặt khác, đưa thiết bị máy móc hiện đại vào sản xuất kinh doanh, chế biến, bảo quản làm tăng giá trị sản phẩm chè, đáp ứng được nhu cầu thị hiếu của thị trường, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động.

Thương hiệu Bách Liên được đánh giá cao vì sản phẩm chất lượng, có mức giá hợp lý, cung cấp cho khách hàng những trải nghiệm độc đáo; đảm bảo trách nhiệm pháp lý (truy xuất nguồn gốc rõ ràng) để khách hàng yên tâm sử dụng.