Trà phổ nhĩ quýt là gì? Khám phá công dụng và cách pha trà phổ nhĩ quýt

Trà phổ nhĩ quýt là một loại trà được làm từ lá của cây trà Shan Tuyết hoang dã (trà cổ thụ). Trà phổ nhĩ quýt sau khi được lên men sẽ kết hợp với vỏ quýt hay vỏ cam khô (hay còn gọi là Trần Bì). Quá trình này giúp đẩy nhanh quá trình “lão hoá” của lá trà. Nhờ vậy mà phổ nhĩ quýt có hương vị gần giống như trà phổ nhĩ được cất trữ hàng chục năm.

Phổ nhĩ quýt thành phẩm khi pha ra nước có màu nâu đỏ, trong, đẹp mắt, hương thơm tự nhiên của vỏ quýt. Khi nhấp thử một ngụm trà, hương thơm của quýt bắt đầu lan tỏa, đắng rất nhẹ ban đầu rồi ngọt dịu ngay, vị lờ lợ của trà phổ nhĩ, có một chút thoáng vị của mật ong, đôi khi thấy tê tê ở đầu lưỡi vì tinh dầu quýt và sau cùng là vị ngọt lắng đọng rất sâu nơi cổ họng.

1. Trà phổ nhĩ quýt là gì?

Trà Phổ nhĩ quýt là một loại trà độc đáo, kết hợp giữa trà phổ nhĩ (một loại trà lên men từ tỉnh Vân Nam, Trung Quốc) và vỏ quýt (Trần bì). Trà phổ nhĩ quýt thường được làm bằng cách nhồi trà phổ nhĩ vào trong vỏ quýt khô, sau đó được phơi khô hoặc ủ trong một thời gian dài. Quá trình này giúp hương vị của trà phổ nhĩ và quýt hòa quyện vào nhau, tạo nên một hương vị độc đáo, vừa có vị đậm đà của trà phổ nhĩ vừa có hương thơm dịu nhẹ của quýt. Trà này được cho là có nhiều lợi ích cho sức khỏe như giúp tiêu hóa tốt, giảm mỡ máu và hỗ trợ giảm cân.

2. Nguồn gốc của trà phổ nhĩ quýt

Sự ra đời của trà phổ nhĩ quýt bắt nguồn từ truyền thống kết hợp trà với các nguyên liệu thảo dược trong y học cổ truyền Trung Hoa. Vào thời nhà Minh (1368-1644), người ta phát hiện rằng vỏ quýt không chỉ có tác dụng bảo quản trà mà còn bổ sung hương thơm tự nhiên, giúp làm dịu vị đắng của trà phổ nhĩ. Theo thời gian, loại trà này được phát triển như một sản phẩm tinh tế, vừa để thưởng thức, vừa hỗ trợ sức khỏe nhờ tác dụng cải thiện tiêu hóa và giảm căng thẳng. Trà phổ nhĩ quýt đã trở thành biểu tượng văn hóa, thường được dùng trong các nghi lễ trà đạo hoặc làm quà tặng quý giá.

Trà phổ nhĩ xuất phát từ tỉnh Vân Nam, Trung Quốc được đánh giá là ngon nhất – nơi có điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng lý tưởng cho việc trồng trà. Điều đặc biệt của Trà phổ nhĩ quýt là sự kết hợp tinh tế giữa trà phổ nhĩ chín chất lượng cao và vỏ quýt tươi tận từ vùng Tân Hội, Giang Môn, Quảng Đông, được thu hoạch vào tháng 8. Trà được lên men tự nhiên, ủ lâu năm, càng lâu càng có giá trị và hương vị đậm đà hơn.

Quả quýt được thu hoạch khi còn non và có vỏ dày, sáng bóng, chứa nhiều tinh dầu thơm ngon. Trà phổ nhĩ chín cao cấp được chọn, sau đó bỏ quýt bên trong, giữ vỏ, nhồi trà phổ nhĩ vào, sau đó phơi nắng. Quá trình này giúp tinh dầu quýt thấm sâu vào trà, tạo ra hương vị đặc biệt.

3. Công dụng của trà phổ nhĩ quýt

Tác dụng của Trà Phổ Nhĩ Quýt tất nhiên là đến từ 2 thành phần Trà Phổ Nhĩ là Trần Bì rồi. Mỗi thành phần thì tốt một kiểu. Thế nhưng bạn cũng không nên dùng loại trà này là một loại thuốc trị bệnh. Mà đơn giản là nó thơm ngon nên mình uống thôi.

Cả Trà Phổ Nhĩ và vỏ quýt đều có tính nóng. Thế nên uống Trà Phổ Nhĩ Quýt vào những ngày lạnh thì rất tuyệt. Không chỉ cơ thể ấm hơn mà còn giúp ngừa các bệnh hay gặp ở mùa lạnh như ho, cảm hay viêm họng.

Trong Đông Y thì Trần Bì hay được dùng để làm thuốc để trị các triệu chứng ho. bài thuốc trị ho quen thuộc chính là trần bì sắc với nước đường. Bạn cứ ra nhà thuốc mua siro trị ho của Việt Nam mình sản xuất thì kiểu gì cũng thấy trong thành phần có Trần Bì.

Ngoài ra thì vỏ quýt cũng có thể giúp ngừa béo phì và bệnh tiểu đường loại 2. Trong một nghiên cứu trên động vật vào năm 2020 thì các nhà khoa học nhận thấy trong Lão Trần Bì (vỏ quýt để lâu năm) có thành phần giúp ngừa béo phì và bệnh tiểu đường loại 2.

Trà Phổ Nhĩ cũng có thể giúp ngừa béo phì. Một nghiên cứu trên động vật khác vào năm 2021 cho thấy Trà Phổ Nhĩ Chín có khả năng giúp thúc đẩy một số vi khuẩn ‘tốt’ và giảm hoạt động các vi khuẩn ‘xấu’ trong đường ruột. Nhờ vậy mà cũng hỗ trợ ngừa béo phì.

Nhắc đến dường ruột thì vỏ quýt cũng được xem là một vị thuốc giúp giảm đầy bụng cũng như hỗ trợ viêm loét dạ dày. Thế nên sau khi ăn quá no và thấy chướng bụng thì bạn cũng nên làm một ấm Trà Phổ Nhĩ Quýt.

3. Cách pha trà phổ nhĩ quýt thơm – ngon – chuẩn vị

Quá trình pha trà phổ nhĩ quýt bắt đầu với bước chuẩn bị trà. Bạn nên dùng một con dao nhỏ hoặc tay cẩn thận bóc một phần vỏ quýt, lấy lượng trà vừa đủ mà không làm rách vỏ quýt. Điều này rất quan trọng vì vỏ quýt không chỉ đóng vai trò như lớp bảo vệ mà còn góp phần tạo nên hương vị đặc trưng khi pha. Thông thường, một lần pha sử dụng từ 5-8g trà, tùy theo kích thước ấm và sở thích cá nhân.

Sau khi lấy trà, bước tiếp theo là “đánh thức trà”. Đây là một khái niệm quen thuộc trong trà đạo. Để làm điều này, bạn đổ một ít nước sôi vào ấm chứa trà, lắc nhẹ trong vài giây, sau đó đổ nước đi. Mục đích là để loại bỏ bụi bẩn và giúp trà cũng như vỏ quýt bắt đầu “thức tỉnh”, giải phóng mùi thơm ban đầu. Chỉ với thao tác nhỏ này, bạn sẽ nhận thấy hương quýt nhẹ nhàng hòa quyện cùng mùi trà phổ nhĩ, tạo nên một cảm giác thư thái, dễ chịu.

Khi trà đã được đánh thức, đến lúc pha trà chính. Đây là bước quan trọng nhất quyết định chất lượng ấm trà, rót nước sôi vào ấm, đảm bảo nước chạm đều vào toàn bộ trà và vỏ quýt. Sau đó, đậy nắp ấm và ủ trà trong khoảng 10-20 giây cho lần pha đầu tiên. Thời gian ủ này không cố định, mà có thể điều chỉnh tùy thuộc vào sở thích của người uống: nếu muốn trà đậm hơn, có thể kéo dài thêm vài giây. Khi rót trà ra tách, điều quan trọng là phải rót hết nước trong ấm để trà không bị ngâm quá lâu, điều này giúp giữ được vị cân bằng và không quá đắng.

Lần đầu tiên thưởng thức trà phổ nhĩ quýt, bạn sẽ nhận ra sự hòa quyện độc đáo giữa vị trà phổ nhĩ đậm đà, có chút chát nhẹ và hậu vị ngọt dịu, cùng với mùi thơm thanh mát của vỏ quýt. Khi trà nguội dần, vị ngọt và hương quýt trở nên rõ ràng hơn, mang lại cảm giác thư thái, dễ chịu.

Một điểm đáng chú ý là khả năng pha nhiều lần của trà phổ nhĩ quýt. Trà này có thể pha tới 8-10 lần, mỗi lần lại cho ra một hương vị mới. Các lần pha sau, bạn có thể tăng thời gian ủ từ 20-40 giây để trà không bị nhạt. Điều này khiến trà phổ nhĩ quýt trở thành một lựa chọn lý tưởng để thưởng thức cùng bạn bè hoặc trong những buổi trà đạo kéo dài.

4. Cách bảo quản trà phổ nhĩ quýt

Giống như những dòng trà khác, trà phổ nhĩ quýt cũng cần được bảo quản đúng cách để giữ hương vị và chất lượng. Bạn cần lưu ý một số điều sau khi bảo quản trà:

• Tránh ánh nắng trực tiếp để ngăn chất trong trà và vỏ quýt bị oxy hóa. Bảo quản trà ở nơi râm mát, tránh ánh nắng chiếu vào.
• Kiểm soát độ ẩm trong không khí để tránh mốc. Bảo quản trà ở nơi khô thoáng hoặc sử dụng tủ đựng trà thoáng gió.
• Hút chân không nếu có thể để đảm bảo chất lượng trà được bảo quản tốt nhất.

Nhìn chung, trà phổ nhĩ quýt không chỉ đơn thuần là một loại đồ uống mà còn mang trong mình giá trị văn hóa sâu sắc. Quá trình pha trà đòi hỏi sự tỉ mỉ và tinh tế, nhưng đổi lại, nó mang đến những giây phút thư giãn, tĩnh lặng trong cuộc sống bận rộn. Thưởng trà phổ nhĩ quýt là một nghệ thuật và để thực sự cảm nhận hết hương vị, bạn cần trải nghiệm từng bước từ chuẩn bị, pha trà đến thưởng thức. Với những ai yêu thích văn hóa trà, hãy dành thời gian thử pha một ấm trà phổ nhĩ quýt theo hướng dẫn này để khám phá sự tinh tế, sâu lắng trong từng ngụm trà – một sự giao thoa hoàn hảo giữa thiên nhiên và con người.

Bách Liên tổng hợp