Khám phá về trà quân sơn ngân châm – Loại “trà cống phẩm” để dâng lên vua chúa

Trong lòng vùng núi Động Đình, nơi tiếng ve réo vang và mây sương mờ phủ, tồn tại một huyền thoại của thế giới trà Trung Quốc – trà Quân Sơn Ngân Châm. Nét đẹp của loài trà này không chỉ nằm ở vẻ ngoài cứng cáp và màu sắc quý phái, mà còn ẩn chứa trong đó là một câu chuyện kỳ diệu về nguồn gốc và giá trị văn hóa sâu sắc. Hãy cùng Bách Liên bước vào thế giới của loại trà vàng này. Cùng tìm hiểu rõ hơn về vị ngọt dịu và mùi thơm thanh khiết của Trà Quân Sơn Ngân Châm.

Trà quân sơn ngân châm là gì?

Quân Sơn Ngân Châm là một loại trà thuộc dòng trà vàng hiếm có, là một trong những loại trà nổi tiếng trong thập đại danh trà Trung Hoa. Ngân Châm trà được phát hiện ở đảo Quân Sơn, khu vực Động Đình, tỉnh Hồ Nam. Trà có hình dạng thon dài, thẳng đứng như cây kim, mang vẻ ngoài cứng cáp và xanh biếc đẹp mắt. Đầu búp trà thành phẩm có kích thước nhỏ, chắc và đồng đều. Mặt trong của búp trà có màu vàng nhạt, phía ngoài phủ lông trắng. Bắt đầu từ thời nhà Đường nó đã được liệt vào loại “trà cống phẩm” dùng để dâng lên vua  chúa.

Cái tên Quân Sơn Ngân Châm được ghép từ đảo Quân Sơn – nơi xuất xứ trà và Ngân Châm (cây kim bạc) lí do vì hình dạng búp trà thành phẩm mang màu vàng xem lẫn trắng bạc nhìn xa trông như những cây kim bạc lấp lánh. Ban đầu Trà được đặt tên là Bạch Hạc xuất phát từ truyền thuyết kể về Quân Sơn Ngân Châm.

Tương truyền, khi Công chúa Văn Xương liên hôn với Tây Tạng, nàng đã chọn mang theo giống trà Quân Sơn. Cả Hoàng đế Càn Long khi nếm thử Quân Sơn Ngân Châm vào dịp ông đi đến phía nam sông Dương Tử cũng hết lời ca ngợi loại trà này như một loại trà cống phẩm.

Nguồn gốc và xuất xứ của trà quân sơn ngân châm

Khu vực hồ Động Đình là một trung tâm quan trọng của ngành trồng gai, và là một trong bốn tỉnh trồng chè lớn nhất Trung Hoa. Khu vực này còn được gọi là núi Động Đình, là một hòn đảo ở hồ Động Đình, huyện Quân Sơn, thành phố Quế Dương, tỉnh Hồ Nam. Đất trên đảo màu mỡ, chủ yếu là đất cát, nhiệt độ trung bình hàng năm là 16 – 17*C, lượng mưa hàng năm khoảng 1340 mm và độ ẩm tương đối cao. Độ ẩm tương đối giữa tháng 3 và tháng 9 là khoảng 80% và khí hậu rất ẩm ướt. Vào mùa xuân và mùa hè, nước hồ bốc hơi, mây lan tỏa, hòn đảo tràn ngập cây cối và môi trường tự nhiên thích hợp cho sự phát triển của thảm thực vật.

Quân Sơn Ngân Châm muốn đạt chất lượng cao và mang hương vị đặc biệt thì không thể tách rời với khí hậu, đất đai và điều kiện tự nhiên trên đảo Quân Sơn.

Được bao quanh bởi nước, núi cao và thung lũng sâu. Thời gian nắng trung bình hàng ngày là 1740 giờ. Ánh sáng, chênh lệch độ ẩm ngày và đêm nhỏ, nhiệt độ không khí thay đổi tương đối nhẹ và chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm trên mặt đất lớn, khí hậu này đặc biệt thuận lợi cho sự phát triển của cây trà. Do các thung lũng và sườn núi rợp bóng cây, nhiệt độ cao vào mùa đông, nhiệt độ nhỏ thay đổi vào mùa xuân, ánh sáng yếu trong suốt cả năm, tốc độ gió thấp, độ ẩm và nhiều mây lẫn sương mù làm cho mô lá cây trà có lá to, dày và mềm, và các búp trà dài. Có những vườn trà trên núi phát triển vô cùng tươi tốt và Quân Sơn Ngân Châm cũng nằm trong số đó.

Năm 1972, khi Trung Quốc tái đắc cử thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, Quân Sơn Ngân Châm trở thành loại trà duy nhất phục vụ các Thủ tướng và Đặc phái viên Ngoại giao.

Vào năm 2006, Quân Sơn Ngân Châm đã được Bộ Thương mại Trung Quốc và Bộ Ngoại giao chọn làm trà quà tặng quốc gia cho Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Truyền thuyết về nguồn gốc trà quân sơn ngân châm

Theo lời kể dân gian, vào đầu triều đại nhà Đường, có một đạo sĩ tên hiệu Bạch Hạc Chân Nhân trở về từ Tiên Sơn đã mang tám cây giống trà từ các vị thần về và trồng trên đảo Quân Sơn. Sau đó ít lâu, ông đã xây dựng ngôi đền Bạch Hạc cao chót vót và đào một cái giếng đặt tên là Bạch Hạc Tỉnh. Bạch Hạc chân nhân khi dùng nước giếng Bạch Hạc kết hợp với lá của giống trà mình mang về thì thấy có điều kỳ lạ xảy ra.

Khi đổ nước vào trà ông thấy một luồn khói trắng bốc lên, trong đó là hình ảnh mờ ảo của một con hạc trắng vụt lên cùng làn khói. Từ đó, cái tên “Trà Bạch Hạc” ra đời. Cũng vì loại trà này được phủ lông tơ và có nền vàng. Sau khi pha, búp trà đứng thẳng lơ lửng trong nước, thon dài như tơ liễu lại giống mái tóc mỹ nhân nên nó còn được gọi là “Trà Kim Phát” nghĩa là Trà Tóc Vàng.

Ít lâu sau, trà Bạch Hạc nhanh chóng được lan truyền sang Trường An được Hoàng đế ưa chuộng và trở thành trà cống phẩm trong cung, dành cho vua chúa thưởng thức.

Cũng có truyền thuyết cho rằng hạt giống đầu tiên của trà Quân Sơn đã được gieo trồng cách đây hơn 4.000 năm bởi Phục Hy và Nữ Oa. Vào đời Đường, Hoàng đế đã tiếp đãi hoàng đế thứ hai của triều đại nhà Minh bằng trà Quân Sơn Ngân Châm. Khi người hầu rót trà cho ông, ngay lập tức Hoàng đế nhà Minh đã nhìn thấy một đám mây trắng mờ và một con hạc trắng xuất hiện. Con sếu trắng gật đầu với ngài ba lần và bay về phía bầu trời xanh. Khi nhìn vào cốc, thì thấy lá trà trong cốc thẳng đứng lơ lửng, tựa những mầm măng mọc lên vào mùa xuân. Một lúc sau, nó chìm dần, như một bông tuyết rơi. Hoàng Đế nhà Minh cảm thấy rất lạ và hỏi người hầu rót trà đây là trà là gì? Người hầu trà trả lời: “Đây là trà Bạch Hạc Quan của Quân Sơn, ngâm trong tơ sen vàng (trà Ngân Châm).” Ngài rất vui, và ngay lập tức xin được đặt tên trà là Quân Sơn Ngân Châm.

Phân lại trà quân sơn ngân châm

Trà Quân Sơn Ngân Châm chia thành hai loại nhỏ là trà búp và trà tơ. Trà búp là trà mọc ở phía đông đảo Quân Sơn, thường đón ánh sáng mặt trời sớm khi sương vẫn đọng trên lá nên ít tơ hơn và cũng ngon hơn. Trà tơ là trà mọc phía tây, đón ánh sáng muộn, ban đêm lại chịu nhiều sương hơn nên búp trà nhiều tơ.

Vào thời nhà Thanh, trà Quân Sơn được chia thành hai loại: “jiancha” và “rongcha”.

Theo ghi chép của tỉnh Hồ Nam”: “Trà Quân Sơn có vị giống như Long Tỉnh, lá hơi rộng và xanh biếc.” Người xưa mô tả trà là “một con ốc xanh biếc nằm trong đĩa bạc”.

Trà Quân Sơn Ngâm Châm thơm mùi cây cỏ thiên nhiên hoang dã rõ ràng, thanh mát và nồng hậu, vị ngọt dịu lưu lâu,  nước trà màu vàng nhạt hơi trong. Búp trà cứng cáp và chắc, đồng đều, bên ngoài búp trà phủ tơ trắng như lông vũ, bên trong mang màu vàng non óng ánh như dát vàng nên lúc trước được gọi là “Ngọc dát vàng”. Sau khi ủ, búp trà dần đứng thẳng nổi lên mặt nước, rồi chìm dần và ngã xuống (không còn đứng thẳng).Trà thành phẩm được phân loại theo màu, độ dày – mỏng, hình dạng búp.

Trà Quân Sơn thuộc danh mục trà vàng, và nổi tiếng với màu sắc, hương thơm, hương vị và hình dạng tuyệt vời.

Cách pha và thưởng thức trà quân sơn ngân châm

Để thưởng thức trà Ngân Châm ngon chuẩn vị, bạn có thể thực hiện các bước sau:

1. Cho 5gr trà vào ấm.
2. Rót khoảng 250ml nước sôi (90-95°C) vào ấm.
3. Ủ trong 1 – 2 phút.
4. Rót ra chén và thưởng thức.

Trà Vàng Quân Sơn Ngân Châm không chỉ là một loại trà, mà còn là một phần của di sản văn hóa Trung Quốc. Nguồn gốc huyền thoại, hương vị đặc biệt và phong cách pha trà truyền thống, nó là điều không thể bỏ qua đối với những người yêu trà và muốn khám phá sâu hơn về nền văn hóa trà của Trung Quốc.