Bật mí cách lựa chọn ấm tử sa phù hợp mà chỉ chuyên gia mới biết

Ấm tử sa là một trong những vật dụng không thể thiếu trong Văn hoá trà đạo. Ấm tử sa có nhiều loại, mỗi loại lại có những đặc điểm và phù hợp với từng loại trà khác nhau. Vậy làm thế nào để lựa chọn ấm tử sa phù hợp với từng loại trà? Nhiều người vẫn gặp khó khăn khi lựa chọn ấm cho loại trà mình yêu thích? Vậy hãy cùng Bách Liên tìm hiểu bài viết dưới đây.

Ấm tử sa là một loại ấm pha trà được làm bằng đất sét tím có xuất xứ tại vùng Nghi Hưng, Trung Quốc. Trong tiếng Trung, ấm có màu tím được gọi là tử, làm từ đất được gọi là sa. Ấm tử sa được coi là biểu tượng của sự sang trọng và tinh tế trong giới trà đạo, là khái niệm không còn mấy xa lạ với những ai đam mê thưởng trà và gắn liền với rất nhiều sự tích kỳ bí từ xa xưa.

Những giá trị đặc biệt của ấm tử sa

Không tự nhiên ấm tử sa lại trở thành một loại trà cụ không thể thiếu. Loại ấm này có rất nhiều giá trị đặc biệt đối với nghệ thuật trà đạo nói chung:

Về độ thoáng khí, cấu trúc khí khổng kép của tử sa vô cùng đặc biệt. Cấu trúc này nằm bên trong lớp đất tử sa nguyên thủy, vô cùng mịn nên ấm có độ thoáng khí cao mà lại không thấm nước. Khi sử dụng ấm, trà sẽ có độ thông suốt với không khí bên ngoài từ đó làm tăng hàm lượng oxy bên trong.
Ấm tử sa được chế tạo bằng cách nung đất ở nhiệt độ cao trên 1000^oC và hoàn toàn không tráng men. Nhờ vậy mà hương vị trà luôn được trọn vẹn, lại có độ cách nhiệt tốt.
Sử dụng ấm tử sa pha trà sẽ giúp hương vị trở nên thơm ngon và dịu nhẹ hơn. Đó là bởi thành phần khoáng chất có trong ấm tử sa bao gồm: hydromica, cao lanh, thạch anh, hạt mica, với chất sắt nền, ngoài ra còn có thêm thành phần silic, mangan, canxi, natri và kali.
Giá trị của ấm tử sa còn nằm ở vẻ bề ngoài. Tương truyền, ấm dùng càng lâu càng trở nên nhuận sắc, bóng đẹp, vô cùng phù hợp với chữ “mỹ” trong văn hóa thưởng trà hiện nay.

Nguyên tắc lựa chọn ấm tử sa phù hợp

Nhu cầu người sử dụng: Sử dụng ấm theo sở thích cá nhân hay bối cảnh thưởng trà cũng là một yếu tố quan trọng của việc lựa chọn ấm. Có thể lựa chọn loại độc ẩm, đối ẩm, quần ẩm,…
Tính chất của trà: Mỗi loại trà có những đặc điểm riêng về hương vị, màu sắc, độ chát,… Do đó, khi lựa chọn ấm tử sa cần lưu ý đến tính chất của trà để có thể phát huy tối đa hương vị của trà.
Chất liệu của ấm tử sa: Ấm tử sa được làm từ nhiều loại đất khác nhau, mỗi loại đất lại có những đặc tính riêng. Do đó, cần lựa chọn ấm tử sa có chất liệu phù hợp với loại trà mà bạn yêu thích.
Kích thước và hình dáng của ấm tử sa: Kích thước và hình dáng của ấm tử sa cũng ảnh hưởng đến hương vị của trà. Để có được những chén trà thơm ngon, bạn nên lựa chọn ấm tử sa có kích thước và hình dáng phù hợp với nhu cầu sử dụng của mình.

Cách lựa chọn ấm tử sa phù hợp với từng loại trà

Lựa chọn ấm tử sa theo bối cảnh sử dụng trà

Người thích thưởng thức trà theo lối độc ẩm có thể chọn những loại ấm tử sa độc ẩm dung tích nhỏ từ 80ml – 120ml.
Nếu thưởng trà theo lối đối ẩm nên chọn dung tích thích hợp từ 120ml – 160ml.
Với những trường hợp thưởng trà đàm đạo theo hội có thể chọn lựa những loại ấm có dung tích lớn hơn, khoảng từ 175ml – 225ml.

Lựa chọn ấm tử sa theo loại trà sử dụng

Dựa trên những nguyên tắc lựa chọn ấm tử sa phù hợp với từng loại trà ở trên, chúng ta có thể áp dụng những cách lựa chọn sau:

Trà xanh: Trà xanh là loại trà có vị chát nhẹ, hương thơm thanh khiết. Do đó, khi lựa chọn ấm tử sa pha trà xanh, bạn nên lựa chọn ấm có chất liệu đất thô, có khả năng giữ nhiệt tốt. Kích thước ấm không nên quá to, khoảng 100 – 150ml là phù hợp.
Trà ô long: Trà ô long là loại trà có hương thơm nồng nàn, vị chát đậm đà. Do đó, khi lựa chọn ấm tử sa pha trà ô long, bạn nên lựa chọn ấm có chất liệu đất mịn, có khả năng giữ nhiệt tốt và khuếch tán hương thơm. Kích thước ấm có thể lớn hơn ấm pha trà xanh, khoảng 150 – 200ml là phù hợp.
Trà đen: Trà đen là loại trà có vị chát đậm đà, hậu ngọt. Do đó, khi lựa chọn ấm tử sa pha trà đen, bạn nên lựa chọn ấm có chất liệu đất mịn, có khả năng giữ nhiệt tốt và khuếch tán hương thơm. Kích thước ấm có thể lớn hơn ấm pha trà ô long, khoảng 200 – 250ml là phù hợp.
Trà phổ nhĩ: Trà phổ nhĩ là loại trà lên men cao, có hương thơm dịu nhẹ, vị chát đậm đà. Do đó, khi lựa chọn ấm tử sa pha trà phổ nhĩ, bạn nên lựa chọn ấm có chất liệu đất mịn, có khả năng giữ nhiệt tốt và khuếch tán hương thơm. Kích thước ấm không nên quá to, khoảng 150 – 200ml là phù hợp.
Trà hoa: Trà hoa là loại trà có hương thơm đặc trưng của hoa. Do đó, khi lựa chọn ấm tử sa pha trà hoa, bạn nên lựa chọn ấm có chất liệu đất mịn, có khả năng giữ nhiệt tốt và khuếch tán hương thơm. Kích thước ấm không nên quá to, khoảng 100 – 150ml là phù hợp.

Lựa chọn ấm tử sa theo chất đất

Ấm tử sa được làm từ nhiều loại đất khác nhau. Mỗi loại đất lại có những đặc điểm và phù hợp với từng loại trà khác nhau. Dưới đây là 5 loại đất thường được sử dụng làm ấm tử sa:

Đất tử sa: Đây là loại đất truyền thống và phổ biến nhất để làm ấm tử sa. Đất tử sa có màu đỏ tím, chứa nhiều khoáng chất có lợi cho sức khỏe. Nhiệt độ nung ấm thường là 1180 độ C.
Đất hồng sa: Đất hồng sa có màu đỏ cam, đỏ nâu, đất cũ có màu đỏ đâm, chứa nhiều sắt và kẽm. Đất hồng sa phù hợp với các loại trà xanh và ô long. Nhiệt độ nung khoảng 1100 độ C.
Đất lục sa: Đất lục sa có màu xanh lục, chứa nhiều canxi và magiê. Đất này thường khá hiếm, màu không bền nên thường được kết hợp với các loại đất các để tạo ấm. Đất lục sa phù hợp với các loại trà đen và phổ nhĩ. Nhiệt độ nung sẽ vào khoảng 1160 độ C.
Đoàn sa: nhiệt độ nung ấm đoàn sa từ 1175 – 1180 độ C. Ấm tử sa sẽ có màu sắc vàng, hay vàng be.
Chu sa: loại đất cần đến nhiệt độ nung cao nhất vào khoảng 1700 độ C. Loại đất hiếm thường dùng để tạo nên các dáng ấm nhỏ, có màu đỏ bóng. Loại ấm này được những người sưu tầm ấm chu sa quan tâm nhiều hơn, bởi mức độ quý hiếm của chúng.

Chọn ấm tử sa theo cấu tạo

Cấu tạo của ấm tử sa là một trong những yếu tố quan trọng quyết định đến chất lượng của trà. Để lựa chọn được ấm tử sa phù hợp, cần lưu ý những điểm sau:

Thành ấm: Thành ấm có thể mỏng hoặc dày, tùy thuộc vào sở thích của người dùng. Thành ấm mỏng sẽ giúp giữ nhiệt tốt hơn, nhưng cũng dễ bị nứt vỡ hơn. Thành ấm dày sẽ giúp ấm bền hơn, nhưng cũng khiến trà nguội nhanh hơn.
Nắp ấm: Nắp ấm cần vừa khít với miệng ấm để tránh thất thoát nhiệt và hương thơm của trà. Nắp ấm cũng cần có tay cầm chắc chắn để tiện cầm nắm.
Quai ấm: Quai ấm cần có độ cao phù hợp để thuận tiện cho việc cầm nắm. Quai ấm cũng cần được làm từ chất liệu chắc chắn để tránh bị gãy khi sử dụng.
Vòi ấm: Vòi ấm cần có độ cong vừa phải để dễ dàng rót nước. Vòi ấm cũng cần được làm từ chất liệu chống thấm nước để tránh bị rò rỉ.
Lưới lọc: Lưới lọc cần có kích thước phù hợp để vừa ngăn được lá trà đi ra ngoài, vừa đảm bảo chất lượng dòng nước đi ra ngoài. Lưới lọc cũng cần được làm từ chất liệu bền bỉ để tránh bị hư hỏng khi sử dụng.

Chọn ấm tử sa theo dáng

Ấm tử sa có nhiều dáng khác nhau, mỗi dáng lại phù hợp với một loại trà nhất định. Để lựa chọn được ấm tử sa phù hợp, cần lưu ý những điểm sau:

Dáng ấm: Ấm tử sa có thể được phân loại thành hai dáng cơ bản là dáng cao và dáng thấp. Dáng cao thường được dùng để pha các loại trà có hương thơm nhẹ nhàng, như trà xanh, trà hoa, trà ô long,… Dáng thấp thường được dùng để pha các loại trà có hương thơm đậm đà, như trà đen, trà phổ nhĩ,…
Dáng ấm thấp: Dáng ấm thấp thường được dùng để pha các loại trà có hương thơm đậm đà, như trà đen, trà phổ nhĩ,… Dáng ấm thấp có lợi thế là giúp lá trà nở ra đều và giữ được hương thơm tốt. Một số loại dáng ấm thấp phổ biến là dáng Dung Thiên, dáng Đài Loan, dáng Bình Phong,…
Dáng ấm cao: Dáng ấm cao thường được dùng để pha các loại trà có hương thơm nhẹ nhàng, như trà xanh, trà hoa, trà ô long,… Dáng ấm cao có lợi thế là giúp trà giữ nhiệt tốt hơn, giúp trà giữ được hương vị lâu hơn.

Một số loại ấm tử sa được ưa chuộng bởi giới sành trà

Ấm tử sa Tây Thi: dung tích 160ml, được làm từ đất Tiểu Hồng Nê (Hồng sa). Ấm có kiểu dáng trơn, đơn giản nhưng rất tinh tế. Ấm tử sa Tây Thi phù hợp để pha các loại trà xanh, trà ô long.
Ấm tử sa Gia Qua: dung tích 110ml, được làm từ đất Tử Chu Nê (Chu sa). Ấm có kiểu dáng độc đáo, vừa mang tính thẩm mỹ cao vừa có giá trị thưởng thức. Ấm tử sa Gia Qua phù hợp để pha các loại trà đen, trà phổ nhĩ.
Ấm tử sa Cung Đăng: có dung tích 160ml, được làm từ đất Chu Nê. Ấm có kiểu dáng thanh tao, khi tiếp xúc với nước thì màu thành ấm sẽ càng đỏ ửng lên. Ấm tử sa Cung Đăng phù hợp để pha các loại trà xanh, trà ô long.
Ấm tử sa Báo Xuân Trúc: dung tích 300ml, được làm từ đất Lão Tử Nê. Ấm có kiểu dáng độc đáo với họa tiết cành trúc ở quai cầm, nắp ấm và vòi ấm. Ấm tử sa Báo Xuân Trúc phù hợp để pha các loại trà đen, trà phổ nhĩ,…

Một số lưu ý khi lựa chọn ấm tử sa

Ngoài những nguyên tắc và cách lựa chọn ấm tử sa phù hợp với từng loại trà ở trên, bạn cũng cần lưu ý một số điều sau:

Chọn mua ấm tử sa từ những địa chỉ uy tín. Để mua được ấm tử sa chất lượng, bạn nên chọn mua từ những địa chỉ uy tín, có thương hiệu.
Nên mua ấm tử sa chưa qua sử dụng. Ấm tử sa chưa qua sử dụng sẽ có khả năng giữ nhiệt tốt hơn và không bị nhiễm mùi.
Nên nuôi ấm tử sa bằng trà. Quá trình nuôi ấm tử sa sẽ giúp ấm có hương vị thơm ngon hơn.

Trên đây là tổng hợp các kiến thức lựa chọn ấm tử sa dành cho người yêu trà. Hy vọng sẽ giúp ích được cho các bạn trong việc lựa chọn ấm tử sa phù hợp. Mọi thông tin cần tư vấn liên hệ hotline: 093 444 6663. Chúc các bạn chọn được ấm trà như ý!