So sánh ấm tử sa Bát Tràng – Việt Nam và ấm tử sa Nghi Hưng – Trung Quốc

Ấm tử sa là là một trong bốn quốc bảo (tranh Thủy Mặc, Kinh Dịch, lụa Tô Châu và ấm Nghi Hưng) của Trung Quốc. Ấm tử sa chinh phục người thưởng trà bằng vẻ đẹp trầm ổn, thanh tao, kiểu dáng phong phú và rất nhiều những giá trị khác.

Bên cạnh dòng ấm Tử Sa Nghi Hưng – Trung Quốc chính gốc thì ấm Tử Sa Bát Tràng cũng là một cái tên được rất nhiều người yêu trà quan tâm. Trong bài viết hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về đặc điểm của hai dòng ấm Tử Sa nổi tiếng này. Liệu hai dòng ấm này có gì khác biệt hay không?

Tìm hiều về ấm tử sa Nghi Hưng

Bề dày lịch sử

Kỹ thuật gốm sứ Nghi Hưng có bề dày lịch sử hơn 5.000năm, tương truyền Phạm Lãi và Tây Thi sau khi giúp Câu Tiễn diệt nước Ngô đã cùng nhau đến Nghi Hưng sống cuộc đời ẩn dật, lấy nghề nặn gốm làm thú tiêu khiển. Gốm Nghi Hưng được định hình từ đời Tống- Nguyên, đến đời Minh Thanh mới phát triển hưng thịnh, trong đó gốm tử sa với những tính năng công dụng, phong cách nghệ thuật độc đáo được xem là ” bông hoa của kinh đô gốm” đã tỏa hương sắc bay ra thế giới.

Nguyên liệu

Vùng đất Giang Tô, Trung Hoa nổi tiếng với chất đất giàu khoáng chất, nhất là thành phần sắt. Chính vì thế, ấm Tử Sa đến từ Nghi Hưng, Giang Tô được xem là có một không hai vì có thể đạt đến độ mịn hoàn mỹ mà không cần phải tráng men. Tự nhiên đã ưu ái cho Nghi Hưng kho báu đất Tử Sa đa dạng dễ dàng pha trộn màu sắc. Màu sắc của ấm cũng là màu tự nhiên của đất, do cách pha trộn riêng của người nghệ nhân tạo ra.

Kết cấu và hình dáng

Có thể nói, điểm đặc biệt nhất của ấm Tử Sa Nghi Hưng chính là hình dáng độc đáo. Nhất là những mẫu ấm được tạo ra từ nghệ nhân kinh nghiệm. Sản phẩm cao cấp, được làm từ nghệ nhân nổi tiếng (thường được dùng để trang trí) lại càng độc đáo hơn.

Các khớp nối liền của từng bộ phận như thân, quai, vòi, … được ghép rất tỉ mỉ. Mặc dù được nặng và ráp riêng từng phần nhưng tổng thể vẫn đồng nhất, tạo cảm giác liên kết chứ không hề riêng lẻ. Bằng kỹ thuật đặc biệt, người nghệ nhân làm ấm đã mài dũa nắp và miệng ấm khít khao một cách khó tin. Có thể nói, sẽ không có một chút không khí nào len lỏi được vào khe hở mong manh đó.

Trải nghiệm pha trà

Không phải loại trà nào cũng pha cùng một loại ấm là sẽ ngon. Với những ai am hiểu trà đạo đều biết, mỗi loại trà khác nhau sẽ cần trà cụ khác nhau để pha. Sử dụng đúng trà cụ thì hương vị của trà mới được nâng tầm tốt nhất. Riêng ấm Tử Sa Nghi Hưng thường được sử dụng để pha các loại trà có vị đậm đà, nồng hậu như phổ nhĩ. Ấm sẽ giúp vị trà trở nên  mềm mại, nhẹ nhàng hơn.

Đặc biệt, ấm Tử Sa Nghi Hưng lại không phù hợp với những loại trà có hương vị nhẹ nhàng như trà Sen hay trà Thái Nguyên. Công dụng của ấm sẽ làm giảm mất mùi hương đặc trưng.

Ấm Tử Sa Bát Tràng

Bề dày lịch sử

Theo thông tin lịch sử cho thấy làng gốm Bát Tràng (nay) đã xuất hiện hơn 1000 năm trước. Làng gốm được lập nên bởi nghệ nhân đến từ Ninh Bình (làng Bát Bồ). Những người nghệ nhân này đã quyết định vào thành Thăng Long (thời điểm vua Lý Thái Tổ dời đô). So với Nghi Hưng thì làng gốm Bát Tràng thành lập muộn hơn rất nhiều nhưng vẫn có lịch sử nghìn năm.

Nguyên liệu 

Ấm Tử Sa Bát Tràng đặc biệt vì nguyên liệu đất để làm ấm được chọn lựa vô cùng kỹ càng. Các nghệ nhân đã mài mò, phân tích đất Tử Sa Nghi Hưng để tìm địa điểm có chất đất sét tương thích. Mặc dù không phong phú và hoàn toàn tương đồng nhưng loại đất này lại sở hữu rất nhiều ưu điểm vượt trội như giàu khoáng chất, khả năng lưu thông không khí tốt. Chính vì thế, ấm Tử Sa Bát Tràng được sử dụng càng lâu càng bóng bẩy và mịn màng hơn. Đây là điểm rất giống với ấm Nghi Hưng.

Kết cấu và hình dáng

Phần lớn ấm Tử Sa Bát Tràng đều có hình dáng giản đơn, tạo vẻ ngoài thoải mái, mộc mạc. Kích thước bề ngang và dọc của ấm được tính toán sao cho phù hợp với chiều dài của vòi và quai ấm. Các vết nối cũng như nắp ấm Tử Sa Bát Tràng không hoàn hảo như ấm Tử Sa Nghi Hưng. Tuy nhiên, dòng ấm này vẫn thỏa mãn được phần nhìn cũng như đảm bảo chức năng pha trà tuyệt vời hơn so với nhiều loại ấm khác.

Trải nghiệm pha trà

Nhờ vào thiết kế đơn giản, tiện lợi cùng tỷ lệ tốt nên ấm Tử Sa Bát Tràng rất dễ sử dụng. Nước trà trong ấm được rót rất trơn tru, nhẹ nhàng không có giọt bắn. Về hương vị, ấm Tử Sa Bát Tràng phù hợp để pha những loại trà có hương vị nhẹ nhàng. Nguyên nhân là vì loại ấm này có thể giữ được hầu hết hương vị vốn có của lá trà. Giúp vị trà trở nên nồng hậu, lưu giữ hương thơm lâu hơn khi uống.

Ấm Tử Sa Bát Tràng không thể đạt đến độ hoàn hảo như ấm Tử Sa Nghi Hưng. Tuy nhiên, dòng ấm này vẫn có nhiều ưu điểm vượt trội cũng như công năng tương tự. Thay vì chọn một sản phẩm trà cụ đắt đỏ, khó tìm thì ấm Tử Sa Bát Tràng là gợi ý hoàn hảo. Nếu bạn là người yêu trà, sở hữu trà cụ giá trị là mơ ước thì hãy tìm đến địa chỉ uy tín để mua được chiếc ấm Tử Sa Nghi Hưng hàng thật.

Bách Liên tổng hợp