Chén Thiên Mục – Ngân Thố Hào

Ngân Thố Hào là loại men phổ biến và dễ nhận biết nhất của chén Kiến Trản, được hình thành từ những tinh thể sắt kết tinh trên bề mặt men trong quá trình nung ở nhiệt độ cao, tạo ra hiệu ứng giống như lớp lông mềm mại, óng ánh của con thỏ. “Ngân” ở đây chỉ màu bạc lấp lánh của những đường vân đó.

Đặc điểm của men Ngân Thố Hào

• Nền men: Thường là màu đen tuyền hoặc nâu sẫm rất sâu, tạo nên phông nền hoàn hảo để làm nổi bật các đường vân bạc. Đôi khi nền có thể ngả xanh đen hoặc xám nhẹ.
• Hoa văn “Lông Thỏ Bạc”: Đây là đặc trưng chính. Trên nền men tối, xuất hiện những đường gân mảnh, dài, xếp song song, chảy dọc từ miệng chén xuống đáy. Những đường gân này có màu bạc sáng, trắng bạc hoặc xám bạc óng ánh, tạo cảm giác mềm mại, uyển chuyển như lớp lông thỏ.
• Độ óng ánh: Khi chén được đặt dưới ánh sáng, đặc biệt là ánh sáng tự nhiên hoặc ánh sáng ấm, những đường vân bạc này sẽ phản chiếu ánh sáng, tạo ra hiệu ứng lấp lánh tinh tế, khiến chiếc chén trở nên sống động và có chiều sâu hơn.

Kỹ thuật hình thành men Ngân Thố Hào

Việc tạo ra men Ngân Thố Hào là một quá trình phức tạp và đòi hỏi sự tinh thông cao trong kỹ thuật nung gốm sứ Kiến Trản:

• Nguyên liệu: Men Kiến Trản được pha chế từ đất sét địa phương (Kiến Diêu) rất giàu oxit sắt và các khoáng chất khác.
• Nhiệt độ nung cực cao: Chén được nung trong lò củi truyền thống ở nhiệt độ rất cao, thường lên đến 1300°C, trong môi trường khử oxy.
• Sự kết tinh của sắt: Ở nhiệt độ cao, các tinh thể oxit sắt trong men sẽ tan chảy và di chuyển lên bề mặt. Trong quá trình làm nguội chậm rãi và được kiểm soát chặt chẽ, các tinh thể sắt này sẽ kết tinh lại và kéo dài thành những đường gân mịn, song song theo hướng dòng chảy của men.
• Phản ứng “hỏa biến” tạo màu bạc: Để tạo ra màu bạc cho các đường vân “lông thỏ”, các nghệ nhân phải điều chỉnh chính xác thành phần men và điều kiện nung, đặc biệt là môi trường khử trong lò. Sự thay đổi nhỏ về nhiệt độ, thời gian nung hoặc luồng khí cũng có thể ảnh hưởng đến màu sắc và hình dạng của các đường vân. Điều này khiến quá trình này rất khó kiểm soát hoàn toàn và đòi hỏi kinh nghiệm lâu năm.

Ý nghĩa và giá trị của Chén Thiên Mục – Ngân Thố Hào

• Tính cổ điển và giá trị di sản: Ngân Thố Hào là một trong những loại men lâu đời nhất và mang tính biểu tượng của Kiến Trản, được tìm thấy trong nhiều di tích khảo cổ và được các nhà sưu tầm vô cùng trân trọng.
• Vẻ đẹp tinh tế và sang trọng: Những đường vân bạc óng ánh trên nền đen tạo nên một vẻ đẹp vừa cổ điển vừa hiện đại, mang lại cảm giác sang trọng và thanh lịch cho chiếc chén.
• Tính độc nhất: Giống như tất cả các loại men Kiến Trản “hỏa biến”, mỗi chiếc chén Ngân Thố Hào là một tác phẩm độc nhất vô nhị. Không có hai chiếc chén nào có hình dáng và phân bố “lông thỏ” giống hệt nhau, khiến chúng trở nên đặc biệt.
• Khả năng “nuôi chén”: Khi sử dụng lâu ngày và được chăm sóc đúng cách, lớp men của Ngân Thố Hào có thể phát triển thêm các sắc thái màu sắc, tạo ra vẻ đẹp “nuôi ấm” độc đáo theo thời gian.
• Nâng cao hương vị trà: Nhiều người yêu trà tin rằng chén Kiến Trản, với cốt đất giàu sắt và lớp men đặc biệt, có khả năng làm mềm nước, giảm độ chát và tăng thêm hương vị ngọt hậu cho trà, đặc biệt là trà Phổ Nhĩ, hồng trà (trà đen) và các loại trà oxy hóa mạnh.

Chén Thiên Mục Ngân Thố Hào là lựa chọn tuyệt vời cho những ai tìm kiếm một trà cụ vừa mang giá trị lịch sử, vừa sở hữu vẻ đẹp tinh tế, sang trọng và khả năng nâng tầm trải nghiệm thưởng trà.