Trần Bì | Vỏ Quýt Khô

Vỏ quýt trần bì là dược liệu cổ truyền của người Á Đông, là đệ nhất trong tam bảo của Quảng Đông và là một trong mười vị thuốc Quảng Đông, đồng thời là sản phẩm chỉ dẫn địa lý quốc gia. Vỏ quýt trần bì ứng dụng từ lâu đời trong việc sử dụng làm thuốc, và phổ biến nhất trong triều đại nhà Minh và nhà Thanh.

Trần bì thu hoạch chia làm 4 giai đoạn thu hái: là thanh bì, vi hồng, nhị hồng và đại hồng, từ lúc trái còn xanh, đến điểm hồng, đến hồng quá nửa, rồi đỏ hồng hoàn toàn. Trái xanh có nhiều tinh dầu nhất, thường được hái sớm, làm dược liệu hoặc Phổ Nhĩ quýt. Trái chín đỏ hoàn toàn ít tinh dầu nhất, bù lại có vị ngọt, thường được dùng để nấu ăn. Bách Liên lựa chọn loại ở giữa, Nhị Hồng vừa chín, lượng tinh dầu nhiều, cân bằng với vị đường của trái chín. Đặc trưng của Trần Bì là hương thơm, vị ngọt, rất ít đắng, và giá trị càng cao thì càng không đắng.

Cách dùng phổ biến và đơn giản nhất để sử dụng vỏ quýt trần bì là pha với nước như một loại trà. Xé một miếng vỏ quýt bỏ vào cốc, đổ nước nóng vào để pha và uống. Vỏ quýt trần bì có mùi thơm dịu, một vạt vỏ quýt sau khi ngâm cả ngày hương vị cũng không bị yếu đi.

Theo Đông y, vỏ quả quýt vị cay đắng, tính ôn, vào tỳ, phế, có tác dụng làm ấm dạ dày, kiện tỳ, lý khí, hoá đờm, tiêu tích, chỉ khái, có mùi thơm độc đáo nhờ chứa nhiều tinh dầu, có vị ngọt nhưng dư vị là cay nồng và đắng. Trần bì giòn, dễ bẻ gãy và để càng lâu thì càng tốt.

Cách làm vỏ quýt trần bì rất đơn giản, chỉ cần bóc tách vỏ quýt, sau đó đem phơi khô hoặc sấy khô rồi lưu trữ lại để dành lâu năm pha trà hay làm gia vị.