Khi cầm trên tay một bánh trà Phổ Nhĩ, đặc biệt là các loại trà từ các nhà máy lớn như Mãnh Hải, Côn Minh hay Hạ Quan, bạn sẽ thường thấy những dãy số như 7542, 8582, 7572,…

Trong giới trà, những con số này được gọi là “Mã số trà” hay “Công thức”. Chúng không phải là những con số ngẫu nhiên mà là “chìa khóa” tiết lộ nguồn gốc, nguyên liệu và đẳng cấp của bánh trà đó.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu ý nghĩa của những con số này và lý do chúng được sử dụng từ ban đầu.

Các con số trên bao bì trà Phổ Nhĩ là gì?

Bốn con số này được gọi là “Công thức Phổ Nhĩ” (Pu-erh Recipe). Những công thức được đánh số này xuất hiện từ những năm 1950 đến 1990, khi chỉ có một vài nhà máy sản xuất trà Phổ Nhĩ thống trị ngành công nghiệp trà ở Trung Quốc.

Cấu trúc của công thức Phổ Nhĩ

Công thức Phổ Nhĩ luôn tuân theo một mô hình cụ thể. Dãy số này thường được đọc theo quy tắc: 2 + 1 + 1:

Hai chữ số đầu: Chỉ năm mà công thức trà này được tạo ra lần đầu. Đây không phải là năm thu hoạch trà. Ví dụ, mã 7542 nghĩa là công thức này được tạo ra từ năm 1975, nhưng bánh trà bạn đang cầm có thể được sản xuất vào năm 2024.

Chữ số thứ ba: Số này cho biết kích thước và độ non/già của lá trà được sử dụng làm nguyên liệu chính, chạy từ 0 đến 9.

• Số nhỏ (0, 1, 2, 3): Lá trà non, nhiều búp, hương thơm thanh cao nhưng vị có thể mỏng hơn.
• Số trung bình (4, 5, 6): Sự cân bằng giữa búp và lá, thường là những loại trà ngon nhất để lưu trữ lâu dài.
• Số lớn (7, 8, 9): Lá trà già, to, vị đậm đà, hậu vị sâu và thường có hương gỗ, hương đất rõ rệt.

Chữ số thứ tư: Con số cuối cùng xác định nhà máy đã đúc bánh trà theo công thức đó (1 – Nhà máy trà Côn Minh; 2 – Nhà máy trà Mãnh Hải; 3 – Nhà máy trà Hạ Quan; 4 – Nhà máy trà Phổ Nhĩ).

Đôi khi, ngoài bốn con số của công thức chính, bạn có thể thấy thêm ba con số khác trên bao bì. Những con số này mang ý nghĩa sau:

• Số đầu tiên: Chỉ năm sản xuất của bánh trà.
• Hai số tiếp theo: Đại diện cho số lô sản xuất trong năm đó.

Ví dụ, công thức 7581-602 có nghĩa là lô sản xuất thứ hai (02) trong năm 2006 của công thức Phổ Nhĩ 7581. Những con số này đôi khi cung cấp thông tin quan trọng về bánh trà, vì một số lô sản xuất có thể sử dụng maocha chất lượng cao hơn. Cách tốt nhất để đánh giá là xem xét giá cả – tránh mua những bánh trà giá rẻ của một công thức được cho là tốt, vì chúng có thể được làm từ lá trà thô chất lượng thấp. Ngoài ra, bạn cũng nên tham khảo ý kiến từ các diễn đàn trà hoặc đánh giá từ những người dùng khác để có cái nhìn rõ hơn về chất lượng của lô trà cụ thể.

Một số nhà máy trà Phổ Nhĩ nổi tiếng ở Trung Quốc

Dưới đây là danh sách một số nhà máy sản xuất trà Phổ Nhĩ nổi tiếng, được gắn với các con số thứ 4 trong công thức:

• Nhà máy Trà Côn Minh: nổi tiếng với công thức 7581 – từng được coi là một trong những công thức Phổ Nhĩ chín hàng đầu trong thời kỳ các nhà máy quốc doanh thống trị ngành trà Phổ Nhĩ. Bánh trà 7581 với hương vị êm dịu, ngọt ngào, và các nốt hương đất, gỗ, cùng chút hương trái cây khô.
• Nhà máy Trà Menghai ở Tây Song Bản Nạp – Vân Nam: nổi tiếng với công thức 7542 “cổ điển” được sản xuất liên tục qua nhiều thập kỷ. Bánh trà 7542 được biết đến với hương vị cân bằng, mạnh mẽ, với các nốt hương hoa, trái cây và một chút đắng nhẹ, rất phù hợp để ủ lâu dài
• Nhà máy Trà Hạ Quan ở Đại Lý.
• Nhà máy Trà Phổ Nhĩ ở thành phố Phổ Nhĩ.
• Nhà máy Trà Lâm Thương ở Lâm Thương.

Ngày nay, các nhà máy trà vẫn sản xuất bánh Phổ Nhĩ dựa trên những công thức được phát triển từ 50 đến 70 năm trước. Ví dụ, nếu công thức 7581 từng được yêu thích, các nhà sản xuất Phổ Nhĩ vẫn có thể tiếp tục làm ra các bánh trà theo công thức này. Tuy nhiên, chất lượng trà không chỉ phụ thuộc vào công thức. Một bánh Phổ Nhĩ 7581 được sản xuất gần đây có thể rất ngon, nhưng cũng có thể không đạt chất lượng mong đợi. Do đó, việc chỉ dựa vào con số công thức để đầu tư vào bánh trà không còn là lựa chọn đáng tin cậy. Nhiều nhà máy lợi dụng danh tiếng của các công thức cũ để khiến người tiêu dùng tin rằng trà của họ đáng giá, ngay cả khi chất lượng không tương xứng.

Tại sao các con số này lại quan trọng?

Việc hiểu các con số giúp người yêu trà Phổ Nhĩ:

• Định hình hương vị: Nếu bạn thích vị đậm, bạn sẽ chọn mã có số thứ ba là 7 hoặc 8 (như 8582). Nếu thích sự tinh tế, bạn chọn số 2 hoặc 4 (như 7542).
• Định giá và sưu tầm: Những lô hàng đầu tiên (mã 01) thường có giá trị sưu tầm cao hơn các lô sau vì người ta tin rằng nguyên liệu vụ Xuân (ngon nhất) thường được dùng cho lô đầu.
• Theo dõi sự lão hóa: Bạn có thể biết chính xác bánh trà mình đã lưu trữ được bao nhiêu năm để quyết định thời điểm thưởng thức tốt nhất.

Hiểu được ý nghĩa của các con số trên bao bì trà Phổ Nhĩ giúp người yêu trà đánh giá được nguồn gốc và lịch sử của bánh trà. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, những con số này chỉ nên được xem như một phần thông tin tham khảo. Để chọn được một bánh Phổ Nhĩ chất lượng, bạn cần kết hợp việc nghiên cứu công thức, giá cả, đánh giá từ cộng đồng và uy tín của nhà sản xuất. Điều này sẽ giúp bạn tránh được những bánh trà không đạt kỳ vọng và tận hưởng trọn vẹn hương vị độc đáo của Phổ Nhĩ.

Bách Liên tổng hợp